SİMULTANE ÇEVİRMENLİK İÇİN AVRUPADA VERİLEN EĞİTİM
Sözlü tercüme yazılı tercümeye kıyasla daha zahmetli bir iştir. Sözlü tercüme çeşitleri içinde de bu kıyası yapacak olursak şüphesiz simultane tercüme direk olarak tercümanda var olması gereken özellik ve donanımlara bağlı olması sebebiyle, diğer tercüme şekillerinden daha farklıdır. Bu durum tercümanın eğitiminden, geliştirmesi gereken yeteneklerine kadar her şeyi kapsar.
Simultane çevirmenlik bir yetenek işi olup pratik yapılarak geliştirilebilir. Ancak pratik aşamasına geçmeden evvel öğrenci bir dizi egzersizle çeviri yapmaya hazırlanmalıdır. İlk olarak yapılan egzersizler çeviri ögesi içermeyip ısınmaya yöneliktir. Daha çok, kısa süreli hafızayı geliştirmek amacıyla yapılan bu işlem iki öğrenciden birinin bir cümle söylemesi diğer öğrencinin de onun hemen arkasından cümleyi tekrar etmesi şeklinde ilerler. Zamanla cümle sayısı arttırılarak kapasite zorlanır. İkinci adımda yine iki öğrenciden bu sefer biri 1’den 100’e kadar sayarken öteki tam tersini yapar. Bu egzersizin amacı, öğrenciyi bir başkasını dinlerken kendi söyleyeceğini yanlışsız olarak ve şaşırmadan söylemeye alıştırmaktır. Asıl simultane çeviri egzersizleri bundan sonra gelir.
Tercümanın Eğitim Süreci Oldukça Zor Olacaktır
Tercümanın Eğitim Süreci Oldukça Zor Olacaktır
Simultane çeviri stratejisinin üç temel hedefi vardır bunlar: mesajı dinleme, anlama ve tahmin etmedir. Bir öğrenci ilk olarak kelime kelime çevirmeye kalkacağı için cümleyi tam anlamıyla anlayamayıp aktaramayacaktır. Bunu ortadan kaldırmanın yolu öğrenciye, konuşmacıyla arasında sağlıklı bir takip suresi oluşturmayı öğretmektir. Simultane çevirmen birçok sebepten dolayı konuşmaya yetişemeyebilir. Konuşmacının çok hızlı konuşması, konuşmasının karmaşık olması ve çevirmenin dikkatinin bir an için dağılması bunlardan bazılarıdır. Her ne sebeple olursa olsun böyle bir geri kalma, çevirmenin hafızasında daha çok şey tutmasını gerektirecek bu durumda girilen stresle beraber çeviride bazı yanlışlıklar yapılmasına sebep olacaktır. O halde öğrenciye mümkün olduğu kadar kısa surede ve konuşmayı doğru şekilde yakalamak öğretilmelidir.
Bazı egzersizler aracılığıyla öğrenciye konuşmanın önemli yerlerini kaçırmadan bazı kısımlarını atma ve diğer önemli yerlere geçme tekniği verilir. Bunu destekleyen bir diğer egzersiz de tahmin içindir. Aktif bir dinleyici, konuşmacıdan hep bir adım önde olmalı ve konuşmanın gideceği yeri kestirerek bir sonraki cümleyi saptayabilmelidir. Burada amaç çeviri sırasında konuşmacının kimliğine bürünebilmektir. Hiç fikir sahibi olunmasa dahi konuşmacının mimiklerine, aksanına, konuşma dil yapısına, tonlamasına bakılarak genel tavrı ve üslubu çeviriye duygu ve tema bütünlüğü bozulmadan yansıtılmalıdır. Bunun sağlanabilmesi için öncelikle öğrenciye boşluklu cümleler verilip tahmine dayalı sayısız egzersiz yaptırılır. Bu egzersizler öğrencilerin pratik kazanabilmeleri için kabinlerde yapılmaktadır. Nefes egzersizleriyle başlayan bu uygulama konuşmacıları net şekilde görebildikleri ekranlar eşliğinde çeviri işlemlerini yaptıktan sonra önlerinde kendi seslerini kaydettikleri kasetleri dinleyerek yanlışlarını görmeleriyle son bulur.
Görüldüğü üzere simultane çeviri egzersizlerle başlayan ve bol pratik yaparak geliştirilmesi gereken bir beceridir. Bu eğitimler yine de tek başlarına yeterli değildir. Öğrenci çalışma hayatına atılmadan önce simultane çeviri yapılan organizasyonlarda bulunmalı, toplantılara katılmalı ve aktif olarak gözlem yaparak öğrendiklerini pekiştirmelidir.